Απαλλαγή εγγυητή και ακύρωση όρου εγγύησης σε δανειστική σύμβαση.
Κατά τη χορήγηση ενός δανείου ανακύπτουν σημαντικά προβλήματα στο στάδιο που ο δανειολήπτης αδυνατεί να καταβάλει τις δόσεις του δανείου. Εκτός τον προφανή κίνδυνο κατάσχεσης περιουσίας του οφειλέτη, ανάλογος κίνδυνος ενέχεται και για τον εγγυητή. Ο εγγυητής είναι ένα πρόσωπο συνήθως φιλικό ή συγγενικό που υπογράφει ότι αναλαμβάνει την ευθύνη απέναντι στην τράπεζα καταβολής της ξένης οφειλής, όπως και ο δανειολήπτης.
Τον τελευταίο καιρό το ζήτημα να αναζητάται η αποπληρωμή του χρέους από τον εγγυητή απασχολεί μεγάλο αριθμό συμπολιτών μας λόγω της δυστοκίας σε οικονομικό επίπεδο των οφειλετών να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις τους.
Σε συνέχεια της προαναφερόμενης κρίσης σε συνδυασμό με την ανάληψη της διαχείρισης των απαιτήσεων από δάνεια από τις εταιρείες διαχείρισης/funds έχει εκκινήσει ένας διαρκής δικαστικός αγώνας.
Photo Credits: Unknown
Πρόσφατες αποφάσεις ελληνικών δικαστηρίων έχουν δικαιώσει εγγυητές στο αίτημά τους να ελευθερωθούν από τη συμβατική τους δέσμευση. Να αποδεσμευτούν, ουσιαστικά, από ένα δάνειο, από το οποίο δεν επωφελήθηκαν καθόλου και ενδεχομένως έχει φτάσει σε ένα ύψος που η προσπάθεια αποπληρωμής του θα επέφερε επαίσχυντες συνέπειες στην οικονομική κατάσταση του εγγυητή.
Ενδεικτικώς, αναφέρουμε τα εξής:
Ακύρωση όρου εγγύησης λόγω υπαίτιας συμπεριφοράς της Τράπεζας
Η Τράπεζα μπορεί να αδιαφορήσει είτε με ενέργεια αλλά σε ανεπαρκή βαθμό είτε γενικά αν παραλείψει να λάβει τα αναγκαία μέτρα ενάντια του δανειολήπτη, ο οποίος κατέστη οφειλέτης, ώστε να εξασφαλίσει την ικανοποίηση της απαίτησής της. Για να γίνει πλήρως κατανοητό, ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι πταίσμα/υπαιτιότητα της Τράπεζας υφίσταται αν παρέλειψε α) να καταγγείλει το δάνειο μετά την εμφάνιση οικονομικών δυσχερειών του οφειλέτη, β) να επισπεύσει δικαστική διεκδίκηση ή αναγκαστική εκτέλεση εναντίον του πρωτοφειλέτη/δανειολήπτη, γ) να προσφέρει περισσότερες πιστώσεις στον πρωτοφειλέτη/δανειολήπτη αν και γνωρίζει ή αμελεί να λάβει γνώση της χειροτέρευσης της κατάστασής του, δ) να εγγράψει βάρη όπως υποθήκη ακινήτου.
Ακύρωση λόγω συμπεριφοράς αντίθετη στα χρηστά ήθη
Ο εγγυητής δύναται να έχει παρασυρθεί από τις διαβεβαιώσεις υπαλλήλου της Τράπεζας να δεσμευτεί υπέρμετρα. Αυτή η δέσμευση είναι αναμενόμενα δυσανάλογη της ωφέλειας, την οποία δεν απολαμβάνει ο εγγυητής. Επίσης, συνήθως ο εγγυητής υπογράφει ως συμβαλλόμενο μέρος στη σύμβαση δανείου με κίνητρο την ικανοποίηση της ανάγκης του συγγενικού ή φιλικού προσώπου τους (δανειολήπτη) ή με άγνοια των συνεπειών που δύναται να επέλθουν σε περίπτωση αφερεγγυότητας του δανειολήπτη λόγω της απειρίας τους σε τραπεζικές συναλλαγές. Ειδικά για την τελευταία περίπτωση θετικά προς το αίτημα του εγγυητή για απαλλαγή/ελευθέρωσή του λειτουργεί η μεγάλη ηλικία ή διανοητική κατάστασή του.
Ακύρωση λόγω δημιουργίας νέας σύμβασης
Συνήθης πρακτική των Τραπεζών είναι η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης δανείου, ώστε να εξασφαλίσουν την είσπραξη των απαιτήσεών τους. Η τροποποίηση αυτή υπό τη μορφή “προσθέτων πράξεων” αποτελεί ουσιαστικά μια νέα σύμβαση. Παράδειγμα αποτελεί η μετατροπή του δανείου με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό σε τοκοχρεωλυτικό δάνειο ώστε να πιστώνεται το ποσό της οφειλής στον αλληλόχρεο λογαριασμό. Ένα ακόμη παράδειγμα αποτελεί η παροχή σε ξένο συνάλλαγμα, το οποίο προβλέπεται πρώτη φορά σε πρόσθετη πράξη. Σημαίνον για να στοιχειοθετηθεί είναι ο εγγυητής που υπέγραψε την πρώτη σύμβαση να μην έχει υπογράψει τις πρόσθετες πράξεις. Εντούτοις και σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να αμφισβητηθεί η εγκυρότητα της συναίνεσης σε αυτήν την τροπή της αρχικής σύμβασης.
Ακύρωση λόγω πλάνης ή απάτης
Αν υπάλληλος της Τράπεζας παρέλειψε εν γνώσει ή εν αγνοία του να παρουσιάσει στον εγγυητή την πλήρη εικόνα της πιστοληπτικής ικανότητας του αιτούντα του δανείου στον εγγυητή, τότε ο τελευταίος έλαβε μια απόφαση με ελλιπή στοιχεία. Στοιχεία που αν γνώριζε δεν θα αποφάσιζε να δεσμευτεί σε ένα δάνειο που ουσιαστικά δεν έχει κάποια ωφέλεια. Η Τράπεζα επομένως οφείλει να παρέχει μια σαφή και αναλυτική ενημέρωση για τη φερεγγυότητα του αιτούνται. Παρεμπιπτόντως, αναφέρεται ότι η Τράπεζα οφείλει να παρέχει αυτήν την ενημέρωση και καθ’ όλη τη διάρκεια της ισχύος της δανειακής σύμβασης μέσα από τη διενέργεια τακτικών ελέγχων της οικονομικής κατάστασης του δανειολήπτη.
Η Εταιρεία μας με δεκαετίες εξειδίκευσης στο Τραπεζικό Δίκαιο μπορεί να αξιοποιήσει τα διαθέσιμα μέσα άμυνας για όποιον που επιθυμεί να επιδιώξει την απαλλαγή/ελευθέρωσή του από την εγγυητική ευθύνη.